De geschiedenis van triathlon

Artikelfoto

Velen van jullie zullen vast wel weten dat de oorsprong van de triathlonsport 'iets' met Hawaï te maken heeft. Dat de geschiedenis nóg verder teruggaat en zelfs van een andere plek stamt, is velen misschien niet bekend. Wij nemen je graag mee terug in de tijd voor een geschiedenisles triathlon, en leggen je uit waar de triathlon dan wel écht begon.


Het begin

Hoewel de klassieke naam wellicht doet vermoeden dat de triathlon (net zoals de marathon) een rijke geschiedenis heeft, is dit niet het geval. De relatief jonge beginselen van de sport dateren vermoedelijk tussen 1920 en 1930, waar in Frankrijk een soortgelijke wedstrijd werd georganiseerd.

'De triathlon' bestond in Frankrijk nog niet. De wedstrijd kreeg toen verschillende benamingen, zoals 'les trois sports', 'la course des débrouillards' en 'la course des touche-à-tout'.


La Rochelle

Misschien wel één van de belangrijkste plekken in de triathlongeschiedenis is het Franse La Rochelle. In 1934 werd in de Franse havenstad aan de Atlantische Oceaan het zogenoemde 'la course des trois sports' gehouden.

Het sportfestijn in de stad in het departement Charente-Maritime leek al aardig op de triathlon die we nu kennen. Tijdens 'des trois sports' moesten deelnemers het kanaal oversteken, wat destijds ongeveer 200 meter zwemmen was. Daarna moesten ze vanaf de haven van La Rochelle naar Parc de Laleu fietsen (10 kilometer). Ten slotte liepen de deelnemers drie rondes op de baan van stade André-Barbeau (1,2 kilometer). 


San Diego

De benaming 'triathlon' werd voor zover terug te vinden is voor het eerst gebruikt op 25 september 1974. Dat gebeurde tijdens een wedstrijd op het Californische schiereiland Fiesta Island in San Diego.

In San Diego was de volgorde van de sport overigens nog wel anders dan nu. De atleten begonnen toen met vijf mijl hardlopen, wat ongeveer acht kilometer is. Verder moesten ze nog eens vijf mijl fietsen en 600 yards (circa 550 meter) zwemmen. 


Hawaï

Inmiddels is het al wel duidelijk dat de triathlonsport niet zijn oorsprong kent in Hawaï. Toch ligt hier wel het begin van de triathlon die we vandaag de dag kennen. In 1977 hadden marineofficier John Collins, zijn vrouw en enkele andere militairen in de bar 'Primo' (Honolulu) een discussie. Deze discussie ging over welke atleten de beste conditie zouden hebben: de zwemmers, de fietsers of de lopers.

Collins had in een artikel in Sports Illustrated Magazine gelezen dat Eddy Merckx de hoogst gemeten zuurstofopname (VO2-max) had van alle atleten van de wereld. Hierdoor zou, volgens Collins, een wielrenner een betere conditie hebben dan andere atleten. Collins, zijn vrouw en een aantal van de militairen hadden al deelgenomen aan de triathlonwedstrijd van San Diego (1974) en Californië (1975). Ze besloten dan ook een uitdaging met elkaar aan te gaan en één wedstrijd te organiseren die alle langeafstandsraces van Honolulu combineerde, namelijk:

- Waikiki Roughwater Swim (3,8 km)

- Around Oahu Bike Race (185 km – verdeeld over drie dagen)

- Marathon van Honolulu (42,195 km)

Door drie mijl (bijna vijf kilometer) van het fietsparcours af te halen en tegen de klokrichting het eiland rond te rijden zouden ze het fietsgedeelte kunnen laten starten bij het eindpunt van het zwemparcours en laten eindigen op het traditionele startpunt van de Honolulu Marathon. De atleet die deze drie wedstrijden op rij zou winnen, was een echte “Ironman” (de man van staal).


LEES MEER: VO2-watte? Waarom iedereen van de VO2-max moet weten


Eerste 'Ironman'

De eerste “Ironman” was in eerste instantie nog erg kleinschalig met een deelnemersveld van circa vijftien man. Sommige deelnemers hadden zelfs hun kampeerspullen meegenomen, omdat ze dachten dat ze meerdere dagen de tijd hadden om de wedstrijd te volbrengen.

De atleten aten ook anders dan nu. Na het zwemmen gingen de deelnemers nog even rustig naar de bakker, en ook lunchen bij de McDonald's hoorde er toen nog bij.

De kleinschaligheid van het evenement veranderende op het moment dat Amerikaanse media lucht kregen van deze ‘onmenselijke’ wedstrijd. Binnen korte tijd begon men overal ter wereld triathlonwedstrijden te organiseren. Hiermee zou je dus eigenlijk wel kunnen zeggen dat Hawaï wél degelijk de grondlegger is van de moderne triathlon.


Triathlon in Nederland

In 1981 werd de allereerste triathlon in Nederland georganiseerd, waarna in 1987 de Triathlonbond werd opgericht. Sinds 2000 is triathlon zelfs een olymische sport (met uiteraard de olymische afstand). Dat had de familie Collins in 1977 hoogstwaarschijnlijk nooit verwacht, denk je wel?

Gepubliceerd in  Triathlon